Бөлім мұрағаты

руханият

Діни мәдениет

Халықтың діні, наным-сенімдері мен көзқарастары оның тарихына, рухани-мәдени, саяси өміріне үлкен әсер ететін фактор болып табылады. Дін руханияттың өзекті саласы. Дін тарихын білмейінше белгілі бір аймақты мекендеген халықтардың тұрмысын,…

Халық руханияты

Ислам діні мен араб мәдениетінің қазақ халқының руханиятына тигізген игі әсерін, тарихтағы үйлестіруші қызметін теріске шығаруға болмас, алайда қазақтарды өзіндік халық, этнос ретінде қалыптастырған, руханиятының өзегін құрап,…

Мифология

Адам баласы өз табиғатында тек тәндік қана емес, сонымен қатар руханилықтың бар екендігін ерте ұғынса керек және ол осы ұғымын мифологиялық тұрғыда бейнелеген. Мысалы, Өгізхан, Шыңғысхан туралы аңыздарда олар күн сәулесінен жаралған…

Шаманизм

Шаманизмді зерттеген еуропалық ғалымдар көп құнды пікірлер айтқанмен, ғылымдағы еуроцентристік көзқарас шеңберінде қалып қойды. Шаманизм олар үшін бөтен мәдениет туындысы болғандықтан, еуропалықтар оған экзотикалық құбылыс, архаикалық…

Діни құндылықтар

Дін құндылықтарының діңгегі - бейбітшілік пен келісім. Өйткені, бейбіт өмір ғана дін адамына Жаратушының алдындағы пенделік міндеттерін орындауға мүмкіндік береді. Ал, зайырлы тұрғысынан қарасақ, бейбітшіліктің маңызы тіпті өлшеусіз. Дін…

Ислам діні

Қазақ хандығы тұсындағы исламның орны айтқанда негізге алатын, дәлел ретінде фактілер жеткілікті. Мысалы, Қазақ хандығының астаналарының ішінен Түркістанды алайық. Нұрсұлтан Назарбаев Түркістанның жаңа Қазақ хандығының астанасына айналуы…

Мұсылман ілімі мен мәдениеті

Орта Азиялық мұсылман ілімі мен мәдениетінің дамуына ортағасырлық шығыс мәдениеті тың серпін берді. Әл-Фараби, Махмұд Қашғари, Жүсіп Баласағұн, Мұхаммед Хайдар Дулати атты ұлы ойшылдар ғылым мен философияның көрнекті ойшылдарына айналды.…

Манихей діні

Манихей дінінің негізгі идеясы зороастризм діні сияқты дуалистік идеяларға толы болды.Манихей дінінің негізін қалаған Мани шамамен 215 жылы дүниеге келген. Алғашында Сасанидтер манихей дініне қарсылық көрсетпей жүрген, бірақ кейін келе бұл…

Конфуция

Сун әулеті билігі кезінде (Х-ХІІІ ғасырлар) қытай филосоиялық мектебінің жаңа Конфуцийшілдік бағыты қалыптасты. Жаңа Конфуцийшілдік деп аталған бұл ағымның ерте Конфуцийшілдіктен айырмашылығы – онтология, натурфилософия, космогонияға…

Синтоизм

Синтоизм бұл Жапонияның VI-VII ғасырларда қалыптасқан дәстүрлі діні. «синто» (құдайлар жолы) ежелден жапондықтар дәріптейтін құдайлар мен рухтар әлемін («ками») білдіреді. Синтоистер өздерінің діндерін күн құдай-анасы және жапон…